تاریخ استانبول بر اساس یافته های کشف شده در کاوش های باستان شناسی در ینی کاپی به 8500 سال پیش باز می گردد. استانبول از زمان تاسیس خود ، تحت حکومت بسیاری از دول  بوده و مرکز فرهنگ های مختلفی بوده است.
بدون شک بارزترین ویژگی تاریخ استانبول این است که این شهر پایتخت سه امپراتوری جهانی مانند امپراتوری های روم ، بیزانس و عثمانی بوده است. در قرن 4 بعد از میلاد امپراطوری رم گسترش یافت ، استانبول به دلیل موقعیت استراتژیک خود، توسط امپراتور کنستانتین بزرگ به جای رم به عنوان پایتخت جدید انتخاب شد. این شهر درطول بیش از 6 سال سازماندهی مجدد شد ، دیوارهای شهر توسعه یافت ، معابد ، ساختمانهای رسمی ، کاخ ها ، حمام ها و هیپودروم ساخته شد.
با برگزاری مراسم باشکوهی که در سال 330 برگزار شد ، به طور رسمی اعلام شد که استانبول پایتخت امپراتوری روم است. این شهر که در دوره شروع عصر مدرن به عنوان روم دوم و روم جدید خوانده می شد ، بعدا "بیزانسیون" و بعدها  قسطنطنیه نامیده شد.نام این شهر در طول تاریخ درمیان مردم بعنوان " پلیس" خوانده می شد.
تلاشهای امپراطوران بعد از کنستانتین نیز از تلاشهای آنها برای زیباسازی شهر مشخص است . اولین کلیساهای این شهر پس از کنستانتین ساخته شدند. به دلیل فروپاشی امپراتوری روم غربی در قرن 5 ، استانبول سالها پایتخت امپراتوری روم شرقی (بیزانس) بوده است.
این شهر که در دوره بیزانس بزرگ بازسازی شده بود ، با دیوارهای شهر دوباره گسترش یافت. دیوارهای باشکوه امروزی شهربا طول 6492 متر ، توسط امپراطور دوم تئودوسیوس ساخته شده است. در شهری که جمعیت آن در قرن 6 بیش از نیم میلیون نفر بود ، یک دوره طلایی دیگر تحت حکومت امپراتور جاستینین تجربه شد. ایاصوفیه ، ، اثری از این دوره که تا به امروز باقی مانده است. دوره سیاه حاکمیت لاتین ، بین سالهای 726-842 ، با جنگ صلیبی چهارم و حمله ارتش صلیبی به این شهر در سال 1204 آغاز شد و سالها همه کلیساها ، صومعه ها و بناها به یغما برده شد. شهری که حاکمیت آن مجدداً در سال 1261 توسط بیزانس به دست گرفته شد ، نتوانست  مجددا ثروت سابق خود را بدست آورد. [1] استانبول پس از فتح آن توسط فاتح سلطان محمد در سال 1453 تا سال 1923 به مدت 470 سال پایتخت امپراتوری عثمانی بود.
استانبول که در دوره عثمانی به مرکز علم ، فرهنگ و هنر تبدیل شده است،  مساجد ، کنیسه ها و کلیساها را در کنار هم دارد. توپهای بزرگ فاتح سلطان محمد ، که برای اولین بار در تاریخ جنگ جهانی استفاده شد ، یکی از دلایل مهم عبور از دیوارهای استانبول است. پس از فتح ، پایتخت امپراتوری عثمانی به ای شهر منتقل شد ، با مهاجرانی که از مناطق مختلف کشورآورده می شد به جمعیت شهر افزوده شد و کارهای بازسازی این شهر خالی و ویران آغاز شد. آزادی مذهبی و حقوق اجتماعی به ساکنان سابق شهر اعطا شد و امکان ادامه زندگی آنها فراهم شد. صد سال پس از فتح ، هنر ترک که آثار خود را در شهر برجای گذاشته بود با گنبدها و مناره ها بر شمایل شهر مسلط شد.
استانبول که برای اولین بار در تاریخ 29 مه 1453 به امپراتوری عثمانی پیوست ، در سال 1459 به چهار واحد اداری تقسیم شد که هر یک دارای ساختار جمعیتی متفاوت بودند. استانبول که به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین شهرهای قرن شانزدهم بود ، در زمین لرزه 14 سپتامبر 1509 که به نام آخرالزمان کوچک خوانده می شود به شدت آسیب دید.  به دنبال این ویرانی ، با استخدام 80 هزار نفر توسط سلطان بایزید دوم استانبول از نو تاسیس شد، اهمیت خود را در در طول تاریخ حفظ کرده است. 
استانبول ، که بین سالهای 1520-1566 تحت حکومت سلطان سلیمان قانونی بوده وآثار ارزشمند بسیاری به دست آورد ، دارای یک طرح شهری است که تا به امروز ادامه دارد و به توسعه خود ادامه می دهد.
استانبول که از قرن شانزدهم میلادی به مناسبت خلیفه شدن سلاطین عثمانی به مرکز جهان اسلام تبدیل شده بود ، نه تنها میزبان جهان اسلام بلکه با میزبانی همه ادیان و فرهنگ ها به "پایتخت جهان" تبدیل شده بود.
بین سالهای 1718-1730 ، دردوران صدراعظمی داماد ابراهیم پاشای نوشهری، دوره ای که به دوره لاله ها معروف شد ، با ایجاد آتش نشانی ، افتتاح اولین چاپخانه و تأسیس کارخانه های مختلف در استانبول تغییرات آغاز شده بود. در 23 دسامبر 1876، با اعلام مشروطیت اول و در 24 ژوئیه 1908 با اعلام مشروطیت دوم دولت عثمانی دچار تغییر شکل شد. تحت تاثیر این تغییرات ، اولین استان در استانبول با قانونی به تاریخ 1909 تأسیس شد.
با فرمان ا-صلاحات که در 3 نوامبر 1939 در باغ گلخانه کاخ توپکاپی قرائت شد و به اطلاع عموم رسید ، دوره جدیدی در استانبول آغاز شد.
پس از جنگ جهانی اول ، در 13 نوامبر 1918 ، استانبول توسط نیروی دریایی متفقین اشغال شد. دوران پایتختی استانبول که در 6 اکتبر 1923 از اشغال دشمن نجات یافته بود، با تاسیس جمهوریت در 29 اکتبر 1923 به پایان رسید. انتقال پایتخت جمهوری ترکیه  به آنکارا، از اهمیت استانبول نکاست، شهری که صدها سال میزبان تمدنها مختلف بود، تا به امروز اهمیت تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کرده است. [2]